Question by ‘trendy22’: ‘Πως συνδέουμε προτάσεις σε μια αφηγηματική έκθεση … υπάρχει κάποιος πρακτικός τρόπος;’

My reply to ‘trendy22’: Ο πρακτικός τρόπος είναι μέσω … γενικής γραμματικής! Δηλαδή χρησιμοποιώντας τους σωστούς χρόνους αλλά, συγχρόνως, και τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις.

Και τώρα, μερικές σκόρπιες σκέψεις (πριν πάω στην ερώτησή σου).

 Πως συνδέουμε προτάσεις όταν αναφερόμαστε στο παρελθόν

 Μέρος 1^ο

Υπάρχουν 4 είδη εκθέσεων:

• Expository – παρουσίαση πληροφοριών, οδηγιών, ενημερώσεων, γεγονότων, ιδεών και γενικά οποιασδήποτε επεξήγησης που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε κάτι που περιγράφεται, εξηγείται ή συγκρίνεται σε εφημερίδες, περιοδικά, εγχειρίδια, εγκυκλοπαίδειες κτλ.

• Argument – προβολή στοιχείων, λόγων, διαφωνιών, δηλώσεων, συλλογισμών, εναντιώσεων και οποιουδήποτε γραπτού ή προφορικού λόγου που θα μας βοηθήσει να ισχυροποιήσουμε τις απόψεις μας κάπου ή σε κάποιους.

• Description – παρουσίαση λέξεων, αναφορών, λογοτεχνικών στοιχείων, τεχνικών λόγου και οποιασδήποτε γραφής κειμένου που θα μας βοηθήσει να σχηματίσουμε, νοερά (στο μυαλό μας) μια πιστή εικόνα (των όσων περιγράφουμε).

• Narrative – παρουσίαση μιας ιστορίας με αρχή, μέση και τέλος, που έχει κάποια πλοκή, κάποιους χαρακτήρες ανθρώπων (ήρωες) και φυσικά μια κλιμακούμενη ένταση (για να διατηρεί το ενδιαφέρον μας). Πρέπει να υπάρχει ΠΑΝΤΑ μια χρονολογική σειρά, να έχει ένα κατανοητό στόχο, κάποιες περιγραφές και μερικές φορές και κάποιους διαλόγους.

Θα ήθελα εδώ, πάνω απ’ όλα, να σε κατευθύνω στο χρόνο … με ‘χρόνους’:

• Πως χρησιμοποιούμε σωστά τους χρόνους;

• Και τι δείχνουν αυτοί οι χρόνοι;

• Δείχνουν το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον;

• Πως τους αναγνωρίζουμε;

• Υπάρχουν λέξεις ‘κλειδιά’ που μας βοηθούν;

Θα ξεκινήσω με το βαθύ παρελθόν (past in the past) ή όπως λέγεται από άλλους,superpast.

 Narrative:  Όταν αφηγούμαστε γεγονότα, περιγράφουμε με δικά μας λόγια:

• κάτι που έγινε

• πότε έγινε

• πως έγινε

• από ποιους έγινε

• και πως ένοιωσαν τα πρόσωπα που αναφέρονται στην ιστορία αυτή

Ένα μικρό παράδειγμα για …βαθύ παρελθόν!

• The ancient Athenians had already studied, designed and constructed a road to transport marble blocks from the quarry (λατομείο) to the Acropolis before they built the Parthenon.

1. Past in the Past ή Past Perfect σε συνδυασμό με Past Simple .

Ας υποθέσουμε ότι κάποια πράξη έγινε πριν από μια άλλη πράξη στο παρελθόν, δηλαδή σε πιο … απλά Ελληνικά:

 Αφού παρακολούθησα τηλεόραση για δύο ώρες, πήγα για ύπνο.

Πότε είδα τηλεόραση; Μεταξύ 10 με 12.

Πότε πήγα για ύπνο; 12.15

Ποια είναι η 1^η πράξη; Είδα τηλεόραση.

Ποια είναι η 2^η πράξη; Πήγα για ύπνο.

Ποιο χρόνο θα χρησιμοποιήσουμε για τη 1^η πράξη; Past Perfect

Ποιο χρόνο θα χρησιμοποιήσουμε για τη 2^η πράξη; Past Simple

Αποτέλεσμα: After I had watched (action already completed) television for two hours, I went (action completed) to sleep.

Άλλο ένα παράδειγμα:

• Πριν πάω για ύπνο είχα φάει ένα μικρό σάντουιτς.

 Πότε έφαγα;  Περίπου 10.30

Πότε πήγα για ύπνο;  Περίπου 11.00

Ποια είναι η 1^η πράξη;  Έφαγα

Ποια είναι η 2^η πράξη;  Πήγα για ύπνο

Ποιο χρόνο θα χρησιμοποιήσουμε για τη 1^η πράξη; Past Perfect

Ποιο χρόνο θα χρησιμοποιήσουμε για τη 2^η πράξη; Past Simple

 Αποτέλεσμα: Before I went (past simple) to sleep, I had had (past perfect) a small sandwich.

 Ερώτηση: Πως θα γνωρίζουμε ότι δύο πράξεις έγιναν στο παρελθόν και  η μία (η πρώτη) πρέπει να ‘μπει’ στον Past Perfect και η δεύτερη (χρονικά) στον Past Simple;

Σχεδόν πάντα θα υπάρχουν λέξεις (key words) όπως:

 after, when, before, by the time

•  Natasha made a delicious cake after the children had asked her to.
• My brother had done his homework before he went out to play.
• Dad had already watched the news when mum walked into the sitting room.
• Theodor was absolutely certain that he had seen the woman before.
• We tidied our room when we had finished playing games.
• Yes, I wanted to play football but unfortunately it had started to rain.
• My brother Andrew had had a shower by the time mum came

 Το τελευταίο παράδειγμα έχει σχέση με τον γ’ υποθετικό λόγο:

• My sister would have gone to the dance if she had bought the right dress.

 Σημείωση:  Θέλω εδώ να σου δώσω ένα παράδειγμα με το after αλλά χωρίς να χρησιμοποιώ past perfect.

 When the side of the mountain started to slide (κατρακύλισε) towards the village, the local people fled  (διέφυγαν) as fast as they could.  (όπως αντιλαμβάνεσαι εδώ η φυγή των ντόπιων κατοίκων έγινε μετά από την κατολίσθηση (νέα πράξη) επομένως δε βάζουμεpast perfect δηλαδή δεν έχουμε κάποια πράξη που να έγινε πριν).

Μικρή σημείωση:

Ο απλός αόριστος δείχνει κάτι που έγινε στο παρελθόν συνοπτικά, δηλαδή ‘μια κι έξω’ .

Παράδειγμα

• Την περασμένη Κυριακή έβαψα το δωμάτιό μου. Last Sunday I painted my room.

Η έμφαση εδώ είναι στο ‘έβαψα΄και όχι στο πόσες ώρες μου πήρε για να το βάψω δηλ. στη διάρκεια (έβαφα).

Ο υπερσυντέλικος δείχνει κάτι που έγινε στο παρελθόν, πριν από μια άλλη πράξη.

Παράδειγμα

• Η Μαρία είχε βάψει τα μαλλιά της πριν βάψει τα νύχια της. Maria polished her nails after she had dyed her hair.

Λέξεις που φανερώνουν υπερσυντέλικο και την παρέα του, τον αόριστο.

Έφαγα (1^η πράξη)…………………………….και μετά κοιμήθηκα (2^η πράξη).

After I had had dinner I went to sleep.

Πριν φύγω (2^η πράξη)………………………………τηλεφώνησα για ταξί (1^η πράξη).

Before I left, I called for a taxi.

Οταν κατάλαβα τι έγινε (2^η πράξη)…………………………είχαν ήδη φύγει (1^η πράξη).

When I realized what had happened, they had already left.

Όταν φτάσαμε (2^η πράξη)………………….είχαν αρχίσει να τρώνε (1^η πράξη).

When we arrived, they had already started eating.

Αφού μου έδειξε τα σχέδια (1^η πράξη)…………………….τα έβαλε σε μια τσάντα (2^η πράξη).

After she had shown me the plans, she put them in her bag.

Να θυμάσαι!

Γεγονότα και καταστάσεις που έγιναν στο παρελθόν ‘past’ και ‘past in the past’ πρέπει, φυσικά, να συνδεθούν με λογική χρονική σειρά (αυτό που λέμε στο facebook…timeline!) πχ:

• Mary did the washing up. After that, she watched ΤV.

• My students worked on the project the whole weekend. By then, they had spent 36 hours on it.

• The children were excited when opening their presents. Before that, they had been told to be patient.

• I had been swimming for two hours by the time it got dark.
• My dad washed the car and watered the garden. After a while, he had his tea.

Γενικό συμπέρασμα:

Μην ξεχνάς  ότι όταν μιλάμε για γεγονότα που έγιναν στο παρελθόν, πριν από άλλα γεγονότα, ποια είναι η σειρά των χρόνων που χρειάζεσαι και φυσικά τις συνδετικές λέξεις που σε βοηθούν να κατασκευάζεις τις προτάσεις σου, με την αναγκαία χρονική σειρά.

Λέξεις-κλειδιά που μπορείς να χρησιμοποιείς όταν αναφέρεσαι στο completed(τελειωμένο) past περιέχονται στις προτάσεις που ακολουθούν:

Όταν αναφερόμαστε  στο παρελθόν, σε μια συγκεκριμένη περίοδο (fixed period oftime) πχ. στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο (2nd World War) λέμε:

• In those days a lot of schools remained closed.
• Back then people in Greece suffered terribly under the Nazi occupation.
• In those days our fathers and grandfathers fought against the invaders whose aimwas to conquer Greece.
• At that time there was a terrible famine in the country and thousands of Greek peoplestarved to death.
• Back in the early and middle 1940s food was rationed.
• My grandfather remembers the German occupation. He says, then, he was worriedabout the future of his children and the country as a whole.
• Back then my mum used to work in an ammunitions factory.

 Μερικά ακόμα παραδείγματα:

•  At that moment I understood the consequences of my actions.
• I was happy to realize that before long we would be arriving at our destination.
• I didn’t enjoy myself on that particular occasion.
• I remember on one occasion we got
• Once only did the guests have the chance to see the fire works display.
• At that point I didn’t know what was going to
• At one time we didn’t have computers in schools.

 Σημείωση:

Δε λέμε ‘After, I went out’.

Η λέξη ‘after’ πρέπει να ακολουθείται από ουσιαστικό ‘after the game’ ή γερούνδιο/gerund ‘after playing’ κτλ.

Μπορούμε όμως να πούμε:

‘Then, I went out’ ή

‘Later, I went out’

Μέρος 2^ο

 Β. Past Continuous – Past Simple  σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή σημείο στο παρελθόν (σε εξέλιξη ή/και αφού έχει τελειώσει)

 Στο Α’ Μέρος ασχολήθηκα με πράξη(εις) στο παρελθόν που συνέβησαν πριν από άλλη πράξη(εις) (past in the past). Εδώ οι χρόνοι ήταν ο Past perfect και ο Past Simple καιΛέξεις-κλειδιά ήταν οι: after, when, before, by the time

 Στο Β’ Μέρος καταπιάνομαι πάλι με το παρελθόν αλλά αυτή τη φορά με τον Αόριστο διαρκείας και με τον Απλό αόριστο.

Και οι δύο αναφέρονται στο παρελθόν που έχει τελειώσει οριστικά, με τη διαφορά ότι ο Αόριστος διαρκείας φανερώνει μια πράξη σε εξέλιξη (in progress) ενώ η ‘παρέα’ της , ο Past simple, σε συντελεσμένη πράξη δηλαδή σε κάτι που είναι ‘completed’ (τελειωμένο).

• Mr. Black saw (τελειωμένη) the snake, while he was in the garden mowing (σε εξέλιξη) the lawn.
• As Mum was helping (σε εξέλιξη) Tom with his homework, she saw (τελειωμένη) a tiny little frog in his satchel.
• Just as I was getting into my car I heard a strange noise coming from the engine.

Και στις τρεις περιπτώσεις ο χρόνος υπονοείται από τα συμφραζόμενα στην πρόταση. Θα μπορούσε όμως να αναφερόταν και σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο.

• At 11.00 o’clock last night, I was watching a police thriller on television.

Στην ουσία, αναφέρομαι στη σχέση του Past continuous με τον Past simple και πως μας βοηθούν όταν αφηγούμαστε μια ιστορία ή γεγονότα στο παρελθόν (χρήσιμα ‘εργαλεία’  και οι δύο για να χτίσουμε μια ενδιαφέρουσα ιστορία).

Μικρή υπενθύμιση:

Οι πιο σημαντικές χρήσεις του Past continuous είναι:

1. Όταν έχουμε δύο ή περισσότερες παράλληλες πράξεις (την ίδια χρονική περίοδο) πχ.

• Martin was watching a football match on TV. while his friend Bob was playinggames on his tablet.

2. Όταν έχουμε μια πράξη σε εξέλιξη η οποία διακόπτεται από μια άλλη (εδώ ο Past continuous δεν είναι τόσο σημαντικός όσο ο Past simple) πχ.

• As Jennifer was looking at the clothes in the shop window, somebody called her name.

3. Όταν θέλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε συγκεκριμένα πράγματα πουσυνέβαιναν κατά τη διάρκεια της ιστορίας που αφηγούμαστε.

• Quietly I walked into the room … I didn’t want anybody to hear me …there was a young lady playing the piano near the bay window …she was humming a tune which sounded familiar … I put the flowers on the coffee table and looked out of the window…it was drizzling very lightly.

Μέρος 3ο

Future in the past  –  Ο ‘μέλλον στο παρελθόν’ (conditional ή future in the past)  χρησιμοποιείται  για μια πράξη που επρόκειτο να συμπληρωθεί πριν από μια άλλη πράξη στο παρελθόν. Αυτό που αναφέρεται στη δεύτερη πρόταση είναι μεταγενέστερο από αυτό της πρώτης. Άρα, είναι μελλοντικό. Όμως, και οι δύο προτάσεις τοποθετούνται στο παρελθόν. Επομένως, στη δεύτερη πρόταση η χρονική βαθμίδα θα μπορούσε να ονομαστεί “το μέλλον μέσα στο παρελθόν“.

Μπορεί να είναι στη β’ πρόταση πχ.

• Walter quickly made up his mind. He would fly back to London at once.

ή στην ίδια πρόταση πχ.

• Walter told his secretary that he would fly back to London at once.

Ελπίζω το timeline που ακολουθεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις τη λογική χρονική σειρά της ιστορίας.

Dr. Jones had just gone to bed (past in the past – action already completed – past perfect) and was falling asleep (definite past time – past continuous – incomplete action)

1.06 when the phone rang. (definite past time – completed action – past simple)

1.07 A woman told him (definite past time – completed action – past simple) that her mother had had a heart attack. (past in the past – action already completed – past perfect)

1.08 He noted down the address (definite past time – completed action –simple past)

1.09 and promised that (definite past time – completed action – past simple)

1.10 he would come at once. (future in the past – action to be completed later – conditional)

While he was driving there (definite past time – incomplete action – past continuous)

1.15 he ran out of petrol. (definite past time – completed action – past simple)

1.15 Any delay would be fatal for the sick woman ((future in the past – action to be completed later – conditional)

1.16 so he ran to the nearest phone box and (definite past time – completed action – past simple)

1.18 telephoned the police. (definite past time – completed action – past simple)

1.19 He explained (definite past time – completed action – past simple -) what had happened.(past in the past – action already completed – past perfect)

1.20 They promised (definite past time – completed action – past simple) 1.22 they would send a patrol car at once. (future in the past – action to be completed later – conditional)

1.22 While he was waiting for it to come (definite past time – incomplete action – past continuous)

1.23 he telephoned the house to explain (definite past time – completed action – past simple)

1.23 what was happening. (definite past time – past continuous – incomplete action)

1.24 The patrol car came (definite past time – completed action – past simple)

1.28 and rushed him to the house. (definite past time – completed action – past simple)

Βut the old lady had already died. (past in the past – action already completed – past perfect)